Muzeum Grodu Santok znajduje się w Santoku przy ul. Wodnej 2A. Budynek łatwo rozpoznać po figurze tura, która znajduje się przed jego wejściem. Muzeum założono w 1978 r., a w 2020 r. zakończył się remont generalny budynku i montaż nowej, narracyjnej wystawy o dziejach grodu w Santoku.
WYSTAWA STAŁA „GRÓD SANTOK. STRAŻNICA I KLUCZ KRÓLESTWA”
Santok, obecnie uroczo położona miejscowość u zbiegu Warty i Noteci, był jednym z ważnych grodów piastowskich w momencie kształtowania się państwa polskiego. Gall Anonim w „Kronice polskiej” z XII wieku napisał, że Santok jako potężny, w pełni ukształtowany „ośrodek-brama” jest strażnicą i kluczem królestwa polskiego. Zachowane dokumenty poświadczają dzieje grodu w Santoku dopiero od XII wieku, dlatego niezmiernie cenne są źródła archeologiczne, dzięki którym poznajemy historię tego miejsca od wieku VIII.
ŻYCIE CODZIENNE
Na wystawie „Gród Santok. Strażnica i klucz królestwa” zaaranżowano wykopy archeologiczne z reliktami zabudowy odkrytej na grodzisku w Santoku. W gablotach znajdują się zabytki pozyskane w trakcie badań wykopaliskowych. Cennym uzupełnieniem wystawy są animacje odtwarzające elementy życia codziennego we wczesnośredniowiecznym grodzie.
IDĄC PO ŚLADACH…
Mało kto wie, że ludzie na terenie dzisiejszego Santoka przebywali już tysiące lat temu. Najstarsze zabytki na wystawie w Muzeum Grodu Santok pochodzą sprzed ponad 5 tysięcy lat. Już w epoce kamienia tereny nad Wartą i Notecią były atrakcyjne pod kątem zasiedlenia. Ich dawni mieszkańcy pozostawili po sobie narzędzia kamienne i krzemienne.
ROZLEGŁE KONTAKTY
Wystawa Muzeum Grodu Santok prezentuje zabytki pochodzące z badań archeologicznych prowadzonych na grodzisku w Santoku, na lewym brzegu Warty. Szczególną grupą przedmiotów są 1000-letnie importy, które przywędrowały do Santoka wraz z kupcami z różnych stron ówczesnego świata. Są to np. skandynawskie grzebienie, fryzyjskie tkaniny czy koraliki z kryształu górskiego. Zaskakujące jest na jak wielkie odległości podróżowano wówczas bez współczesnych udogodnień.
PLAC ZABAW „PIASKOGRÓD” I NOSOROŻCE W SANTOKU
Przy Muzeum Grodu Santok znajduje się gminny plac zabaw, na którym odbywają się warsztaty Małego Archeologa w ramach zajęć edukacyjnych i na którym mogą odpocząć zwiedzający w oczekiwaniu na przeprawę promową przez Wartę. Stoją tam dwie realistyczne rzeźby nosorożców, zaś plastikowy szkielet tego zwierzęcia w skali 1:1 znajduje się w piaskownicy i stanowi dodatkową atrakcję „Piaskogrodu”. Instalacja ta nawiązuje do odkrycia z 2016 r. dokonanego pod Gorzowem. Znaleziono wówczas najlepiej zachowany w Europie szkielet nosorożca z gatunku Stephanorhinus kirchbergensis, który żył na tych terenach 125 tysięcy lat temu.
GRODZISKO I PRZEPRAWA PROMOWA
W Santoku znajduje się szczególne miejsce, z którego historią bezpośrednio jest związane Muzeum Grodu Santok. To grodzisko średniowieczne, znajdujące się na lewym brzegu Warty. W 2020 r. powstała tam ścieżka edukacyjna, która prowadzi odwiedzających po całym obszarze grodziska. Tablicami informacyjnymi oznaczono najważniejsze odkrycia archeologiczne na jego terenie. Od strony Santoka można się tam dostać tylko przy pomocy promu, który działa od maja do października.
ZWIEDZANIE Z PRZEWODNIKIEM ŚREDNIOWIECZNEGO GRODZISKA W SANTOKU
W trakcie przeprawy promowej zwiedzający, podziwiając okolicę Santoka, dowiadują się o geologii i środowisku przyrodniczym tego miejsca, w tym o rezerwacie przyrody Santockie Zakole. Na terenie grodziska opowiadamy o roli grodu w Santoku w okresie powstawania państwa polskiego, o historii grodziska jako „strażnicy i klucza królestwa”, a także o badaniach wykopaliskowych i prowadzących je archeologach. Oferta obowiązuje w miesiącach, w których dostępna jest przeprawa promowa, w dniach od środy do niedzieli, w godzinach od 10:00 do 17:00. Koszt zwiedzania z przewodnikiem wynosi 180,00 zł i obejmuje spacer ścieżką edukacyjną o długości około 1,5 km (łącznie około 50-60 minut). Uwaga! Dodatkowo należy wykupić bilety na przeprawę promową – 5 zł / normalny, 2,50 zł / ulgowy, dzieci do lat 7 bezpłatnie. Maksymalna grupa na jeden kurs promu to 30 osób.
WARSZTATY GARNCARSKIE
Warsztaty skierowane do dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów szkół podstawowych. Wprowadzeniem do zajęć jest krótka prezentacja na temat warsztatu pracy garncarza. Uczestnicy mają też okazję sami spróbować wprawić w ruch prawdziwe nożne koło garncarskie. Następnie przystępują do samodzielnego wykonania niewielkich naczyń z gliny – metodą wałeczkową oraz metodą toczenia na kole (z pomocą prowadzącego zajęcia). Wykonane wyroby zabierają ze sobą. Koszt: 15 zł za osobę – lepienie ręczne, 25 zł za osobę – lepienie ręczne oraz toczenie na kole. Warsztaty garncarskie indywidualne: 20 zł za osobę – lepienie ręczne, 25zł za osobę – lepienie ręczne oraz toczenie na kole. Maksymalna liczba uczestników: 10 osób, czas trwania: 45 minut.
GRA MUZEALNA „TROPICIEL SANTOCKICH ZABYTKÓW”
Gra skierowana do dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów szkół podstawowych nauczania początkowego. Przeprowadzana jest w trakcie oprowadzania po Muzeum Grodu Santok. Przed jej rozpoczęciem dzieci wysłuchują krótkiej prezentacji multimedialnej na temat pracy archeologa. Następnie zostają im przedstawione zasady gry. Każdy uczestnik otrzymuje komplet zdjęć prezentujących zabytki znajdujące się na stałej wystawie pt. ”Gród Santok. Strażnica i klucz królestwa”. Ich zadaniem jest odnalezienie tych zabytków na ekspozycji. Szukanie wybranych zabytków (3-5 w zależności od wieku i możliwości poznawczych dzieci) wskazuje przewodnik w dowolnych momentach trwania gry. Liczy się szybkość reakcji oraz uważne słuchanie przewodnika. Za odnalezione zabytki dzieci otrzymują punkty. Grę kończy przyznanie wszystkim dyplomów. W przypadku grup liczących więcej niż 10 osób konieczny jest podział na dwie grupy (można wówczas skorzystać z dwóch tematów zajęć, które przeprowadzane są w obiekcie w tym samym czasie lub zorganizować czas we własnym zakresie dla grupy oczekującej poza obiektem). Koszt: 10 zł za osobę, maksymalna liczba uczestników: 12 osób, czas trwania: 45 minut. Prosimy o odpowiednio wcześniejsze zgłoszenia na zajęcia w celu ustalenia dogodnego terminu. Zgłoszenia przyjmuje Kamila Dzwonkowska: e-mail: k.dzwonkowska@muzeumlubuskie.pl, tel.: +48 95 723 37 27, kom. +48 662 257 611.
GRA TERENOWA „TAJEMNICE ŚREDNIOWIECZNEGO GRODZISKA”
Oferta skierowana do grup dzieci i młodzieży w wieku szkolnym (od 4 klasy szkoły podstawowej). Gra rozgrywa się na terenie średniowiecznego grodziska. Wymaga koncentracji oraz umiejętności czytania ze zrozumieniem. Uczy współpracy w zespole, delegowania zadań oraz samodzielnego zdobywania potrzebnych informacji, umożliwiających rozwiązanie problemu. Treści zadań opierają się głównie na tablicach informacyjnych umieszczonych przy ścieżce dydaktycznej. Dzięki grze uczestnicy poznają historię santockiego grodu, jego specyfikę oraz budowę wału drewniano-ziemnego. Przed rozpoczęciem gry grupa dzielona jest na dwie drużyny. Celem każdej z drużyn jest przejście całej ścieżki edukacyjnej na grodzisku od strony wskazanej przez prowadzącego oraz prawidłowe rozwiązanie zbieranych po drodze zadań. Zadania umieszczone będą w specjalnych tubach oznaczonych właściwymi kolorami dla każdej z drużyn. Prawidłowe rozwiązanie zadań umożliwia rozwiązanie głównego hasła. Grę wygra ta drużyna, która jako pierwsza rozwiąże prawidłowo wszystkie zadania oraz poda właściwe hasło i zrobi to w możliwie najkrótszym czasie. UWAGA! Ponieważ drużyny dzieci będą się poruszać samodzielnie po terenie grodziska, prosimy o obecność przynajmniej dwóch opiekunów. Koszt: 15 zł za osobę, minimalna liczba uczestników: 10 osób, czas trwania: 1,5 godziny.
GRA MUZEALNA SANTOCKA ŚCIEŻKA ZAGADKOWO – ZABYTKOWA
Gra skierowana do dzieci szkolnych w wieku 12 – 15 lat (możliwa jest też wersja dla zespołów graczy starszych i zespołów rodzinnych, zawsze wymagany jest minimum jeden dorosły opiekun). Rozpoczęcie gry poprzedza projekcja filmu „Od osady go grodu – Santok we wczesnym średniowieczu” oraz oprowadzenie całej grupy graczy po wystawie, przez pracownika Muzeum. Prowadzący grę opowiada graczom o eksponatach znajdujących się na wystawie „Santok. Strażnica i klucz królestwa”, ze szczególnym uwzględnieniem zabytków ujętych w grze. Gracze są proszeni o uważne słuchanie prowadzącego i notowanie w pamięci informacji, które później umożliwią im rozpoznanie zabytków. Po zakończeniu oprowadzania, grupa dzieli się na trzy zespoły. Każdy zespół otrzymuje po pięć kart z opisami zabytków i arkusz do notowania nazw zabytków. Zadaniem każdego zespołu graczy jest odnalezienie na wystawie pięciu zabytków, opisanych na kartach. Grę wygrywa zespół, który w wyznaczonym czasie odnalazł i prawidłowo opisał na swoim arkuszu najwięcej zabytków. W przypadku gdy zespoły odnalazły taką samą ilość zabytków, wygrywa zespół który jako pierwszy zgłosił to prowadzącemu grę. Koszt: 10 zł za osobę, czas trwania: 1 godzina. Prosimy o odpowiednio wcześniejsze zgłoszenia na zajęcia w celu ustalenia dogodnego terminu. Zgłoszenia przyjmuje Kamila Dzwonkowska: e-mail: k.dzwonkowska@muzeumlubuskie.pl, tel.: +48 95 723 37 27, kom. +48 662 257 611.
WARSZTATY „AKADEMIA MŁODEGO ARCHEOLOGA”
Zajęcia odbywają się na placu zabaw „Piaskogród” przy Muzeum Grodu Santok i przeznaczone są dla najmłodszych gości naszej instytucji. Podczas wprowadzenia do warsztatów dzieci mają okazję dowiedzieć się więcej na temat pracy archeologa oraz zabytków, które będą musieli wykopać. Następnie każdy uczestnik otrzymuje zestaw narzędzi (łopatka, pędzel, wiaderko, grabki), za pomocą których ma odnaleźć „zagubione” w piaskownicy zabytki lub odsłonić pozostałości różnych obiektów. Po zabawie w archeologów dzieci mogą zamienić się w paleontologów i przystąpić do odkrywania szkieletu prehistorycznego nosorożca. Zajęcia kończą się przyznaniem wszystkim dyplomów. UWAGA! Nadzór nad przebiegiem zajęć oraz narzędziami, z których korzystają dzieci, w trakcie trwania warsztatów sprawują opiekunowie grupy. Pracownicy muzeum dokonują jedynie wprowadzenia do zajęć oraz ich podsumowania. Koszt: 15 zł za osobę, czas trwania: 45 minut, maksymalna liczba uczestników: 15 osób.
