W piątek, 1 października 2021 roku, podczas uroczystej inauguracji sezonu kulturalnego w Filharmonii Gorzowskiej wręczono odznaczenia Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Nagrody Kulturalne Prezydenta Miasta. Po raz kolejny muzealnicy gorzowscy zostali zaszczyceni wspaniałymi wyróżnieniami: Jan Zalewski otrzymał Nagrodę Kulturalną Prezydenta Miasta Gorzowa Wielkopolskiego a dr Mirosław Pecuch odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Serdecznie gratulujemy naszym Kolegom i wszystkim nagrodzonym!
Jan Zalewski
Absolwent Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ze specjalizacją muzealnictwo. Studia podyplomowe tamże w zakresie konserwacji zabytków metalowych. Od ponad 25 lat związany z gorzowską kulturą, początkowo jako kierownik Działu Realizacji Wystaw BWA, a następnie, od 1998 roku, adiunkt w Dziale Historii Regionu w Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta.
Od blisko 20 lat kustosz zbiorów Techniki i Militariów Muzeum Lubuskiego. Specjalizuje się w historii nowożytnej techniki wojskowej oraz ewolucji systemu obronnego dawnego Gorzowa. W Muzeum Lubuskim, spośród ponad 30 wystaw zrealizowanych na przestrzeni lat, również jako projekty współautorskie, stworzył 21 ekspozycji autorskich ze scenariuszami przygotowywanymi zgodnie z profilem prowadzonego działu. Realizator szeregu wystaw niepodległościowych i rocznicowych, prezentowanych przez Muzeum Lubuskie. Pomysłodawca i kurator unikatowej ekspozycji jako wystawienniczego projektu obywatelskiego na stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości, pt. „Twój Znak — Twój Dom. Wizerunek Orła Białego w polskiej świadomości zbiorowej” oraz wystaw takich jak „Salut, czyli o polskim, wojskowym nakryciu głowy”, „Militaria Ziemi Lubuskiej” czy „Wokół Grunwaldu — w 600. rocznicę bitwy”. Wśród zabytków techniki pomysłodawca i twórca ekspozycji „Radio na Zachodzie — w 60. rocznicę uruchomienia pierwszej rozgłośni radiowej w Lubuskiem” czy „Polskie powojenne motocykle”, która to wystawa miała w filii Spichlerz kilka odsłon.
Popularyzator tradycji oręża polskiego, również we współpracy z profilowanymi muzeami w regionie lubuskim oraz z gorzowskim Związkiem Żołnierzy Wojska Polskiego. W serii prezentacji dla szkół prowadzi od 15 lat cykliczne „Spotkania z dawną bronią”, zapoznając młodzież z egzemplarzami zabytkowej broni, oraz przedstawia muzealne eksponaty w stałym już cyklu „Świat dawnych wynalazków”. Autor ponad 20 otwartych prezentacji muzealnych i wykładów związanych z dawną techniką wojskową, wystąpień medialnych dotyczących regionalnej historii wojskowości, kilkudziesięciu artykułów popularnonaukowych i naukowych, przede wszystkim w „Ziemi Gorzowskiej”, „Czasie i Przestrzeni”, „Roczniku Muzealnym”, „Custodii. Roczniku Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim” czy w „Nadwarciańskim Roczniku Historyczno-Archiwalnym”.
Jako konserwator zabytków metalowych zrealizował m.in. kilkanaście konserwacji zabytkowej broni, pozyskiwanej również z licznych eksploracji na potrzeby ekspozycji stałych i czasowych. Poza drobnymi projektami rekonstrukcyjnymi, jak mechanizmy pochodzące z gorzowskich zabytków architektonicznych (jak projekt i współwykonanie modelu Spichlerza) czy rekonstrukcje regionalnej architektury militarnej (m.in. rekonstrukcja grodu w Gliniku), opracował koncepcję wielkogabarytowej makiety Gorzowa z I połowy XVII wieku, prezentowanej obecnie w filii Spichlerz i zrealizowanej w 2012 roku w Studiu Projektowym „Gottwald” w Krakowie. Współtwórca i pomysłodawca bieżącego cyklu filmowego „A jednak działa!”, ukazującego m.in. funkcjonowanie zabytków codziennego użytku, które zgromadzono w muzealnych magazynach. Odcinki tego cyklu ukazują się w poniedziałkowe poranki na kanale Muzeum Lubuskiego w serwisie internetowym YouTube.
Mirosław Pecuch
Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zatrudniony w Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim od 2 listopada 1994 roku jako etnograf. Od 1 marca 1999 roku kieruje Zagrodą Młyńską w Bogdańcu – filią Muzeum Lubuskiego. W 2004 roku obronił na Wydziale Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu opartą na własnych badaniach terenowych pracę doktorską pt. „Tożsamość kulturowa Łemków w zachodniej Polsce i na Ukrainie. Studium porównawcze”. Promotorem pracy był prof. Zbigniew Jasiewicz. Badania, które dały mu tytuł doktorski, prezentował w Gorzowie Wielkopolskim, Muzeum Etnograficznym w Ochli, Zielonej Górze, Poznaniu, Słupsku oraz poza granicami kraju: w Niemczech, Budapeszcie na Węgrzech oraz we Lwowie i Kijowie na Ukrainie. Mirosław Pecuch jest autorem i współautorem kilkudziesięciu publikacji naukowych i popularnonaukowych. Publikował w takich wydawnictwach jak: „Lud” (Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Komitetu Nauk Etnologicznych), „Rocznik Lubuski”, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, rocznik muzealny „Custodia” oraz w wielu zbiorowych publikacjach naukowych. Jest autorem książki „Tożsamość kulturowa Łemków w zachodniej Polsce i na Ukrainie. Studium porównawcze” (Gorzów Wielkopolski 2009). Redagował i współredagował takie publikacje jak: „Akcja Wisła. Przyczyny – przebieg – skutki. Materiały pokonferencyjne” (Gorzów Wielkopolski 2007), „Przed i po akcji Wisła. Monografia” (Gorzów Wielkopolski 2012), „Przegląd Historyczno-Społeczny” (Gorzów Wielkopolski 2012), „Custodia. Rocznik Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta” tom I (Gorzów Wielkopolski 2019) i tom II (Gorzów Wielkopolski 2020).
Jest autorem i współautorem wielu wystaw muzealnych, m.in.: „Grekokatolicy w Polsce. Wydawnictwa” (Gorzów Wielkopolski – Kraków, 1996-1997), „Ślady pamięci” – wystawa obrazująca miniony świat Łemkowszczyzny (Gorzów Wielkopolski – Bogdaniec, 1997-1998), „Młynki we młynie” – prezentacja urządzeń do przemiału (Bogdaniec 2010), „Ocalone wspomnienia” (Gorzów Wielkopolski 2003).
Od wielu lat bierze udział w międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych, podczas których wygłasza referaty. Najważniejsze z nich to: „Wschód w polskich badaniach etnologicznych i antropologicznych. Problematyka – badanie – znaczenie” (Poznań, 2002), „Polska – Niemcy. Pogranicze kulturowe i etniczne” (Słubice 2003), „Dawne i obecne pogranicza kultur. Problemy ludności przesiedlonej po 1945 roku w nowym środowisku i sytuacji społeczno-politycznej” (Piła 2003), „Łemkowie, Bojkowie, Rusini. Historia, współczesność, kultura materialna i duchowa” (Zielona Góra 2007, Słupsk 2011), „Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego: separacja, adaptacja, integracja, asymilacja” (Gorzów Wielkopolski 2012).
Naukowo zajmuje się badaniem regionu pod względem etnograficznym oraz pozyskiwaniem i opracowywaniem zbiorów. Pod jego opieką znajduje się kilka tysięcy eksponatów. Jest również zaangażowany w działalność edukacyjną. Podczas swojej długoletniej pracy przeprowadził wiele ciekawych warsztatów i lekcji muzealnych, ukazujących proces powstawania chleba, dla przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych.
Od początku pracy muzealnej jest zaangażowany w realizację Ogólnopolskiego Konkursu Pisanek im. Michała Kowalskiego, organizowanego od 1971 roku przy współpracy gorzowskich kół Związku Ukraińców w Polsce i Zjednoczenie Łemków oraz Muzeum Lubuskiego. Ideą przedsięwzięcia jest popularyzowanie tradycji pisania pisanek w okresie wielkanocnym, pogłębianie wiedzy o dziedzictwie kulturowym, zachęcanie do czynnego zaangażowania w tradycję Świąt Wielkiej Nocy oraz przybliżanie kultur ukraińskiej i polskiej. W tym roku odbyła się 48. edycja konkursu.
W 2017 roku za działalność na rzecz popularyzacji wiedzy o wielokulturowości i tożsamości kulturowej został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
